دمای رنگ مشخصه ای از نور مرئی است که کاربردهای مهمی در عکاسی و فیلمبرداری، چاپ و نشر، نور پردازی، ساخت فیلم و انیمیشن، صنعت، باغبانی، ستاره شناسی و سایر زمینه ها دارد. واژه دمای رنگ به منابع نوری گفته می شود. دمای رنگ هیچ ارتباطی به دمای واقعی منبع نور ندارد و به رنگ نور تولید شده توسط لامپ ارتباط دارد. هرچقدر عدد دمای رنگ پائین تر باشد، نور گرمتری دارد، و هرچقدر عدد دمای رنگ بالاتر برود نور سردتری دارد.
تعریف علمی دمای دمای رنگ
جسم سیاه عنصری پلاتین مانند است که نوری را منعکس نمی کند و کل نوری که به ان تابیده می شود را جذب می کند. زمانی که جسم سیاه گرم می شود، در دماهای متفاوت نورهای متفاوتی ایجاد می شود که این نورها تمام طیف مرئی را تحت پوشش خود قرار می دهند. برای اینکه بهتر متوجه شوید با مثال توضیح می دهیم: زمانی که یک تکه فولاد را گداخته می کنیم، ابتدا رنگ آن قرمز تیره است، زمانی گه گداخته تر می شود، رنگی بین آبی و سفید دارد، اگر دما بالاتر رود رنگ فلز به آبی مایل به بنفش تبدیل شده و بالاخره اشعه ماوراء بنفش از خود ساطع می کند. زمانی که فلز در حال سرد شدن است، ابتدا رنگ آن زرد است و سپس نارنجی و قرمز می شود. پس دمای رنگ براساس رنگ تائید شده از جسم سیاه در دمای تعیین شده تعریف شده است و بر حسب درجه کلوین اندازه گیری می شود. محدوده دمای رنگ بین 1000 تا 10000 کلوین است و در دماهای پائین از رنگ های زرد و قرمز شروع می شود و در دمای بالا به رنگ آبی می رسد.
دمای رنگ نور چیست؟
دمای رنگ نور یا Correlated Color Temperature (CCT) به میزان آبی یا زرد بودن نور سفید می گویند یعنی به میزان خنک یا گرم بودن نور سفید. اگر دمای رنگ نور پایین باشد، به سمت زرد می رود و اگر دمای رنگ نور بالا و زیاد باشد به سمت رنگ آبی می رود. واحد اندازه گیری دمای رنگ نور بر حسب کلوین می باشد.
چرا شناخت دمای رنگ نور اهمیت دارد؟
چراغ ها براساس میزان دمای رنگ نور تاثیرات مختلفی بر انرژی، خلق و خو و حس و حال محیط اطرافشان می گذارند. در صنایع روشنایی نورهای سرد و گرمی که با دمای کلوین بیان می شوند ارتباط معکوسی دارند یعنی نورهای سرد دمای نوری بیشتری دارند و نورهای گرم دمای نوری کمتری دارند. هرچه دمای رنگ نور کلوین کمتر باشد، نور زردتر است و هرچه دمای رنگ نور بیشتر شود، نور سفیدتر یا آبی تر می شود. برای نورپردازی محوطه باغ ها و ویلاهایتان، با توجه به نوع کاربردی که از نورپردازی محوطه در نظر دارید، توجه داشتن به دمای رنگ نور بیشتر جنبه زیبایی شناختی دارد، و بعد از آن بر روی افراد و محیط تاثیر مثبتی می گذارد. بنابراین شناختن مفهوم دمای رنگ نور به شما کمک می کند تا اطلاعات موجود بر روی بسته بندی چراغ ها را تفسیر بهتری کنید و بهترین محصول را خریداری کنید.
رنگ نور گرم و نور سرد برای چه فضاهائی مناسب هستند؟
نور سرد حس تمییزی را به افراد انتقال می دهد، این نور اغلب به رنگ سفید یا آبی مشاهده می شود به همین دلیل برای مکان هائی مانند کلینیک یا بیمارستان مناسب می باشد. زیرا حس بهتری را به افراد انتقال می دهد. نور گرم نیز بیشتر به معنای صمیمیت و فعالیت یک محیط است. پس بهتر است که برای مکان هایی مانند پذیرائی انتخاب شود تا احساس گرمی را به افراد منتقل کند. این نور برای کافی شاپ و رستوران نور مناسبی است زیرا در لذت بردن از غذا و حس صمیمیت تاثیر زیادی دارد.
| ۱۰۰۰ کلوین | نور شمع (قرمز و زرد) |
| ۱۸۰۰ کلوین | لامپ‌های معروف به لامپ ادیسونی رشته‌ای دکوراتیو (نارنجی) |
| ۲۴۰۰ کلوین | لامپ رشته‌ای معمولی (زرد) |
| ۲۷۰۰ کلوین | لامپ هالوژنی رشته‌ای (زرد کم‌رنگ) |
| ۳۰۰۰ کلوین | نور سفید گرم (امروزه این نور بیشترین مخاطب را دارد) |
| ۴۰۰۰ کلوین | نور روز (نه گرم و نه سرد) |
| ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ کلوین | نور سفید و سرد (کمی آبی در نور حس می‌شود) |
| ۱۰۰۰۰کلوین | آسمان آبی بدون ابر (سفید – آبی) |
نور لامپ های روشنائی و لامپ کم مصرف
سه نوع از نورهای پر کاربرد در لامپ های روشنائی عبارتند از:
- نور لامپ آفتابی یا طبیعی: این نور دارای دمای رنگ بین 2700 الی 3000کلوین است و رنگ آن زرد ملایم می باشد.کاربرد این نوع از لامپ ها احساس آرامش و راحتی را برای افراد به دنبال دارد. این نوع از لامپ ها به دلیل داشتن احساس آرامش برای مکان هائی مانند سالن غذاخوری و اتاق نشیمن می تواند گزینه خوبی باشد.
- نور لامپ صدفی: این لامپ ها دارای دمای رنگ 4000 کلوین هستند. این نوع از لامپ ها در مقایسه با لامپ های مهتابی سفیدتر هستند به همین خاطر انرژی بیشتری را به محیط اطرافشان منتقل می کنند. از این نوع از لامپ ها می توان برای مکان هائی مانند ادارات، آشپزخانه، سرویس های بهداشتی و …. استفاده کرد.
- نور لامپ مهتابی: لامپ مهتابی دارای نور 6000 کلوین می باشند، رنگ آنها سفید یا آبی است، این نوع از لامپ ها برای فضاهای کاری خاص یا مطالعه مناسب می باشد.
-
