تعمیر لامپ ال ای دی : لامپهای ال ای دی برخلاف دیگری لامپها نظیر لامپهای کم مصرف و رشتهای قابلیت عیبیابی و تعمیر دارند. به همین جهت بعضی از مصرف کنندگان در صورت بروز مشکل در عملکرد یا از کار افتادگی لامپ ال ای جهت عیبیابی و تعمیر لامپ ال ای دی از طریق افراد با تجربه یا نمایندگیهای مجاز اقدام میکنند.
اما اگر تمایل دارید شخصاً لامپ ال ای دی را تعمیر کنید، باید گفت به لحاظ اینکه با یک وسیله برقی و پر کاربرد سر و کار دارید، میبایست هنگام عیبیابی و رفع آن نهایت دقت را به خرج دهید
از طرف دیگر عوامل متعددی موجب کاهش روشنایی، اختلال در عملکرد و از کار افتادگی لامپهای ال ای دی میگردد. به همین دلیل عیبیابی و تعمیر لامپ ال ای دی کار هرکسی نیست و نیازمند آگاهی، آموزش و کسب مهارتهای لازم در این زمینه است. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما مطالبی درخصوص نحوه عیبیابی و تعمیر لامپ کم مصرف ال ای دی بیان میکنیم.
لامپهای ال ای دی به لحاظ ساختار و نحوه تولید قابلیت عیبیابی و تعمیر دارند.
حتیالامکان لامپهای ال ای دی را دور از آب و رطوبت نگه دارید. زیرا این عوامل در کوتاهترین زمان ممکن موجب از کار افتادگی لامپها میشوند.
اجزای اصلی و سازنده لامپ ال ای دی
به طور کلی یکی اصول کلی و مهم در عیب و تعمیر هر وسیله، آشنایی با اجزای سازنده آن است. در خصوص تعمیر لامپ ال ای دی نیز میبایست تا حدودی با اجزای سازنده آن و نحوه عملکرد هر یک از آنها آشنایی داشته باشید. به همین دلیل در این بخش به توضیح مختصری درباره اجزای اصلی لامپ ال ای دی و عملکرد هر کدام از آنها میپردازیم.
اجزای سازنده لامپهای ال ای دی
1- قاب لامپ ال ای دی (فریم)
تمامی اجزا و قطعات لامپ ال ای دی درون یک پوسته قرار گرفته، که قاب یا فریم لامپ ال ای دی نامیده میشود. به لحاظ اینکه حباب لامپ نیز به قاب متصل شده، به نوعی جزئی از فریم لامپ شناخته شده است. با توجه به تنوع محصولات روشنایی در بازار به نسبت کیفیت جنس قاب لامپ ال ای دی نیز مختلف است. بدین جهت در زمان خرید لامپ حتماً به کیفیت ساخت و جنس قاب و حباب دقت کنید.
2- برد مدار لامپ LED
یکی از بخش های اصلی لامپ ال ای دی برد مدار است. زیرا تمامی قطعات و تجهیزات از قبیل دیودهای نورافشان، خازن، سیم کشیهای مربوط به دیودها و … روی ای بخش نصب میشود. با بروز کوچکترین مشکل در برد مدار در نحوه عملکرد لامپ ال ای دی اختلال ایجاد میشود و یا بهطور کلی از کار میافتد. به همین دلیل اکثر تعمیرکاران جهت تعمیر لامپ ال ای دی ابتدا پس از باز نمودن پوسته، برد مدار را بررسی میکنند.
آشنایی با اجزای سازنده لامپهای ال ای دی موجب تسریع فرآیند عیبیابی و تعمیر آنها میشود.
3- درایور لامپ ال ای دی
ازآنجاییکه برای دیودهای نورافشان و دیگر قسمت الکتریکی لامپ ال ای دی برق خاص و تنظیم شدهای تعریف شده، درون لامپهای LED یک درایور قرار دادهاند. وظیفه درایور تبدیل برق قوی خانگی به برق ایده آل و موردنیاز لامپ جهت انجام فرآیند روشنایی است. یکی از دلایل عمده سوختن (از کار افتادن) لامپهای ال ای دی خرابی درایور است. چرا که با بروز مشکل در درایور برق بیش از حد مجاز وارد لامپ شدن و موجب سوختن آن میگردد. (برد ال ای دی که تعدادی زیادی دیود نورافشان روی آن قرار دارد، به درایور متصل گردیده است.)
لازم به ذکر است که عیبیابی و تعمیر لامپ ال ای دی بدون ابزار و تجهیزات الکترونیکی امکان پذیر نیست. از این رو جهت تعمیر لامپهای LED به وسایلی از قبیل مولتی متر، هویه، سیم لحیم، منبع تغذیه، تعدادی چیپ LED و مقاومت نیاز دارید. البته به یاد داشته باشید که قدرت و میزان کارایی این ابزارها با توجه به نوع و ولتاژ لامپ متفاوت است. به عنوان مثال هویه موردنیاز برای بعضی از لامپها 40 وات و برای بعضی دیگر 60 وات است.
مراحل عیبیابی و تعمیر لامپ ال ای دی
باز کردن قاب (پوسته) لامپ ال ای دی
یکی از مراحل اولیه جهت عیبیابی و تعمیر لامپ LED باز نمودن پوسته لامپ است. از آنجایی پوسته بعضی از لامپها به صورت پرسی و بعضی دیگر با پیچ روی هم قرار گرفته شده، در زمان باز کردن قاب و جداسازی آن نهایت دقت و تمرکز را به خرج دهید. زیرا کوچکترین فشار یا ضربه موجب شکستن قاب یا حباب میشود. توصیه میکنیم در صورت عدم آگاهی از نحوه باز نمودن لامپ ال ای دی و عیبیابی آن، از افراد با تجربه و کارآمد در این زمینه کمک بگیرید.
به منطور جلوگیری از آسیب به اجزای لامپ ال ای دی هنگام جداسازی قاب لامپ ال ای دی از ابزار مناسب استفاده کنید. معمولا لامپ ال ای دی استوانه ای به راحتی با این روش تعمیر میشوند
تست و عیبیابی درایور لامپ LED
همانطور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم درایور یکی از بخش مهم و اصلی لامپهای ال ای دی است. به همین دلیل پس از باز کردن قاب لامپ، ابتدا درایور را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید. بدین صورت که با اتصال درایور به برق و اندازه گیری میزان جریان خروجی از آن میتوانید میزان کارایی و عملکرد درایور را بسنجید. در این خصوص نیز با توجه به نوع، اندازه و مدل لامپ میزان ولتاژ خروجی بین 50 تا 300 است. اگر پس از اندازهگیری با مولتی متر ولتاژ خروجی دارای کیفیت مناسب بود، درایور سالم است و در غیر این صورت میبایست درایور را تعویض کنید.
تست سالم بودن ترانس در ویدئو زیر ببینید
نکته قابل توجه اینکه هر یک از لامپهای ال ای دی دارای ولتاژ مختلف و مخصوص به خود هستند. در صورتی که قصد تست و عیبیابی لامپ ال ای دی دارید، از میزان ولتاژ لامپ LED آگاهی پیدا کنید. زیرا ولتاژ بیش از حد مجاز و هرگونه نوسان الکتریکی موجب آسیب دیدگی دیگر بخش های لامپ از قبیل خازن و در نتیجه از کار افتادن کامل لامپ میگردد.
عیبیابی و تعویض ال دی های (دیودهای نورافشان) لامپ
یکی دیگر از مراحل عیبیابی و تعمیر لامپ ال ای دی بررسی و تعویض ال ای دی ها است. برای این کار میبایست پس از باز نمودن پوسته لام، آن را به منبع تغذیه متصل نمود. پس از آن خواهید دید که یکی یا تعدادی از دیودهای نورافشان از کار افتاده یا به درستی کار نمیکنند. در این صورت باید حتماً ال ای دی های معیوب را تعویض نموده و LED سالم جایگزین نمایید.
برای این کار اول با هویه دو طرف ال ای دی را حرارت میدهیم، تا راحت بتوان آن را از روی برد اصلی جدا کرد. (هنگام انجام فرآیند جداسازی LED معیوب دقت کنید که به برد حرارت بیش از حد ندهید و به دیگر ال ای دی ها آسیب وارد نکنید.) سپس به وسیله سوزن (پنس) یا یک دم باریک ال ای دی را جدا نمایید و LED جدید را روی برد قرار دهید. (دقت کنید که هر کدام از بخشهای مثبت و منفی ال ای دی دقیقاً در جای خود قرار بگیرند.) در آخر نیز به وسیله سیم لحیم و هویه دو قسمت ال ای دی را رو برد لحیم کنید.
تعویض چیپ لامپ ال ای دی
پس از تست چیپ و آگاهی از خراب بودن آن، مانند بخش قبل ابتدا دو سر چیپ را به وسیله هویه گرم نموده و از صفحه لامپ (برد اصلی) جدا میکنیم. سپس چیپ جدید را جایگزین نموده و به وسیله سیم لحیم و هویه روی برد اصلی لحیم مینماییم. البته به یاد داشته باشید که یکی از دشوارترین مراحل تعمیر لامپ ال ای دی، تعویض چیپ است.
چرا که اکثر بردهای لامپ LED آلومینیومی هستند و با قرار دادن هویه روی برد به منظور جداسازی چیپ، صفحه گرم میشود. از آنجایی که گرمای بیش از اندازه موجب آسیب به دیگر بخش های لامپ میگردد، میبایست فرآیند جداسازی و تعویض چیپ با سرعت و دقت بیشتری نسبت به مراحل قبل صورت بگیرد.
مرحله آخر ؛ بستن لامپ ال ای دی و تست نمودن آن
در آخرین مرحله از تعمیر لامپ ال ای دی پس از شناسایی بخش معیوب و رفع عیب آن میبایست قاب لامپ ال ای دی را در جای خود قرار دهیم و آن را محکم ببندیم. سپس با اتصال آن به برق از نحوه کیفیت و کارایی آن اطمینان حاصل میکنیم. به یاد داشته باشید که در صورت بروز هر گونه مشکل باید مجدداً پوسته لامپ ال ای دی را باز کنید و فرآیند عیبیابی را از اول انجام دهید.
